โรงเรียนวัดปทุมวนาราม  ในพระราชูปถัมภ์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ  สยามบรมราชกุมารี 

ที่ตั้ง  969/1  ถนนพระรามที่  1  แขวงปทุมวัน  เขตปทุมวัน  กรุงเทพฯ  10330

         ประวัติและความเป็นมาของสถานที่ตั้งโรงเรียนวัดปทุมวนาราม  ในพระราชูปถัมภ์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี  (พ.ศ. 2476  - ปัจจุบัน )ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระราชดำริถึงที่นาหลวงบริเวณทุ่งบางกะปิ ริมคลองแสนแสบแห่งหนึ่ง จึงทรงพระกรุณาโปรดฯ ให้สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาพิไชยญาติ   เป็นนายงานว่าจ้างชาวจีนขุดสระ   เพื่อให้เป็นรมยณีสถานที่เสด็จประพาสรวมทั้งประชาชนได้เล่นเรือเสมือนเมื่อครั้งแผ่นดินกรุงศรีอยุธยา     แล้วโปรดให้ขุดคลอง     (  ปัจจุบันคือคลองอรชร )    ไขน้ำเข้ามาจากคลองแสนแสบ  พื้นที่ฝั่งสระไปจรดถึงคลองแสนแสบก่อกำแพงล้อมรอบนั้นเป็นเขตพระราชฐานพระราชทานนามว่า “ พระราชวังปทุมวัน”  เมื่อปี พ.ศ.   2396   สร้างพระที่นั่ง 2  ชั้น คือ พระที่นั่งประทุมภิรมย์   พระราชวังปทุมวันแห่งนี้มีอาณาเขตบริเวณกว้างขว้างได้เสด็จฯประทับแรมครั้งแรก    เมื่อปี            พ.ศ. 2400  ทางด้านทิศใต้ริมสระนอกข้างตะวันตกโปรดฯให้สร้างพระอาราม  “ วัดปทุมวนาราม  ”   พระราชทานแด่สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี  แลวโปรดฯให้เรียกสระบัวที่ทรงสร้างใหม่  รวมทั้งตำบลแห่งนี้ว่า  “  ปทุมวัน  ”

           ครั้นต่อมาในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว  บริเวณสระปทุมวันยังเป็นที่ราษฎรไปแล่นเรือแข่งกันในฤดูน้ำ ( เดือน 11-12 ) ทุกปี  ต่อมาสระได้ตื้นเขินจึงพระราชทานให้เป็นที่โรงทหารครั้นทหารย้ายไปอยู่ที่อื่นจึงใช้เป็นที่ที่มีการสมาคมพิเศษ     บริเวณที่ดินด้านหลังฝั่งตะวันตกของวัดปทุมวนาราม  ริมถนนปทุมวัน   (  ปัจจุบันถนนพระรามที่  1 ) จรดคลองแสนแสบ  โปรดเกล้าฯพระราชทานเพื่อสร้างวังสำหรับ  สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ  เจ้าฟ้ามหิดลอดุลยเดช  กรมกลวงนราธิวาสราชนครินทร์  และฝั่งตะวันตกด้านหน้าพระอาราม  ( บริเวณสี่แยกราชประสงค์)  พระราชทานสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ  เจ้าฟ้าจุฑาธุชธราดิลก  กรมขุนเพ็ชรบูรณ์อินทราชัย

          ต่อมาในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวได้โปรดเกล้าฯสร้างพระตำหนักประถม พระราชทานสมเด็จเจ้าฟ้าจุฑาธุชะราดิลก  กรมขุนเพ็ชรบูรณ์อินทราชัย  ( พ.ศ. 2435  -  2466  )  และโปรดเกล้าฯพระราชทานนามวังใหม่นี้ว่า  “  วังเพชรบูรณ์  ”   แต่เดิมวังแห่งนี้ตั้งอยู่ที่สี่แยกราชประสงค์ด้านหน้าวังมีพื้นที่ติดถนนพระรามที่  1  ด้านขวาติดวังสระปทุม   ด้านซ้ายติดถนนราชดำริ  และด้านหลังติดคลองแสนแสบ

         ในปี  พ.ศ.  2523  วังเพ็ชรบูรณ์กลับคืนไปอยู่ในครอบครัวของสำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์

                        -   โรงเรียนวัดปทุมวนาราม  ได้กำเนิดขึ้นจากดำริท่านเจ้าคุณพระปัญญาพิศาล  เถรรูปที่  5  โดยโรงเรียนตั้งอยู่ในบริเวณวัดปทุมวนาราม  ราชวรวิหาร  ทิศตะวันออกเฉียงใต้เป็นอาคารไม้ชั้นเดียวเปิดโล่ง  ไม่มีฝาผนังสอนระดับประถมศึกษา   เมื่อวันที่  16  พฤษภาคม  พ.ศ.  2476  มีนักเรียนครั้งแรกเป็นชาย  30  คน  หญิง  20  คน  รวมทั้งสิ้น  50  คน  มีนายบุญมี  พันธ์รัตน์  เป็นครูใหญ่     ปัจจุบันสถานที่บริเวณนี้เป็นที่ทำการอาคารสำนักงานวัดปทุมวนาราม    อาคารรองรับปริยัติธรรม

 พ.ศ.  2477       สร้างอาคารเรียนเป็นอาคารไม้ชั้นเดียวบริเวณวัดริมสระน้ำ  ด้านทิศใต้ขนานกับพระอุโบสถและ

                        พระเจดีย์เป็นอาคารไม้สองชั้นริมสระน้ำทางทิศใต้ติดถนนพระรามหนึ่ง

 พ.ศ.  2501      อาคารเป็นอาคารไม้  2  ชั้น  ทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ของวัดติดกับคลองอรชร

                      (ปัจจุบันที่ทำการมูลนิธิสมเด็จพระมหิตลาธิเบศรอดุลยเดชวิกรมพระบรมราชชนก)                      

พ.ศ.  2526     พระราชวรคุณ   เจ้าอาวาสวัดปทุมวนาราม  รูปที่  7  ได้   อนุญาตให้กรุงเทพมหานครใช้พื้นที่ของ

                      วัดห่างจากที่ตั้งเดิมประมาณ  150  เมตรสร้างอาคารเรียนใหม่เป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก 

                      สูง  4  ชั้น   15 ห้องเรียน

พ.ศ. 2528  - 2542  มีการพัฒนาอาคารสถานที่เพื่อจะเอื้อเฟื้อประโยชน์ต่อการศึกษาเพิ่มขึ้นตามลำดับ

พ.ศ.  2543 -  2543 คณะสงฆ์วัดปทุมวนาราม มอบอาคารหงส์ลำพองปริยัติธรรมเป็นอาคารเรียนเพิ่มเติม

                     เป็นการชั่วคราว                                                 

30 มกราคม พ.ศ. 2546   พระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จฯทรงเยี่ยมโรงเรียนเป็นการส่วน

                     พระองค์  และมีพระราชดำริน่าจะขยายการศึกษาถึงระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น

           ปีการศึกษา   2546    กรุงเทพมหานครรับสนองพระราชดำริโดยขยายการศึกษาจนถึงระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น ได้ทรงปรารภแก่คณะผู้บริหารกรุงเทพมหานครว่าโรงเรียนวัดปทุมวนารามอยู่ในเขตชุมชนกรุงเทพมหานคร  แต่พื้นที่คับแคบ ควรที่จะทำพื้นที่สร้างอาคารใหม่  เพื่อให้โรงเรียนเป็นแหล่งการเรียนรู้และขยายโอกาสทางการศึกษาแก่ชุมชนโดยรอบได้ดีขึ้น  คณะผู้บริหารกรุงเทพมหานครประชุมเห็นพร้อมกันสมควรจัดการสนองพระราชดำริจัดตั้งโครงการสร้างอาคารหลังใหม่ให้แล้วเสร็จทันการเฉลิมฉลองในโอกาสที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงเจริญพระชนมพรรษา  80  พรรษา  ในปีพุทธศักราช  2550  และควรจัดหาพื้นที่ให้เป็นส่วนหนึ่งของโครงการอุทยานเฉลิมพระเกียรติที่รัฐบาลจัดขึ้น   ในการพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระเกียรติพระชนมพรรษา   6  รอบ  ซึ่งเป็นพื้นที่ใกล้เคียงกันนั้นด้วยจึงได้นำความกราบบังคมทูลสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ   สยามบรมราชกุมารี  ขอพระราชทานพระราชวินิจฉัย  และขอพระราชทานพระกรุณาเรื่องที่ดินที่จะสร้างอาคารใหม่ได้ทรงพิจารณาโครงการอย่างละเอียด  พระราชทานพระราชดำริโดยประการต่างๆ  และแก้ไขปัญหาเรื่องอื่นๆจนเป็นที่เรียบร้อย

           พ.ศ.  2548  กรุงเทพมหานครเข้าดำเนินการออกแบบทูลเกล้าฯถวาย  ได้ทรงแก้ไขปรับปรุงจนได้แบบที่สมบูรณ์  โดยสร้างเป็นอาคารเรียน   7  ชั้น    จำนวน  48  ห้องเรียน  จำนวน  1  หลัง และอาคารประกอบ  3  ชั้น  จำนวน  1  หลัง  บนพื้นที่ของทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์  ด้านทิศเหนือประมาณ  3 ไร่  โดยแลกเปลี่ยนพื้นที่ใช้สอยกับที่ธรณีสงฆ์วัดปทุมวนารามงบประมาณการก่อสร้าง  221,570,000 บาท

           สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ  สยามบรมราชกุมารี  ทรงรับโรงเรียนวัดปทุมวนาราม  รับไว้ในพระราชูปถัมภ์  ตั้งแต่วันที่  13  กุมภาพพันธ์  พ.ศ.  2549  และพระราชทานพระราชานุญาตให้โรงเรียนวัดปทุมวนารามเชิญอักษรย่อพระนามาภิไธย  “  สธ  ”  ประดับที่อาคารเรียนใหม่สูง 7 ชั้น ของโรงเรียนและได้เสด็จพระราชดำเนินทรงวางศิลาฤกษ์อาคารเรียนใหม่เมื่อพฤหัสบดีที่  16  กุมภาพันธ์  พ.ศ. 2549  เวลา  18.00 น.

14  มีนาคม  พ.ศ.  2550 

       ได้รับพระราชทานพระฉายาลักษณ์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารี   เพื่อเชิญไปประดับในห้องเกียรติยศ  อาคารห้องเรียนหลังใหม่โรงเรียนวัดปทุมวนาราม  ในพระราชูปถัมภ์ฯ  ซึ่งสร้างขึ้นเพื่อเฉลิมพระเกียรติเนื่องในโอกาสที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงเจริญพระชนมายุ  80  พรรษา   ในปี  พ.ศ. 2550

15  มีนาคม  พ.ศ.  2550 

       ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ   พระราชทานพระบรมฉายาลักษณ์ที่ทรงฉายกับสมเด็จพระนางเจ้าฯ  พระบรมราชินีนาถ  เพื่อเชิญสำหรับประดิษฐาน   ณ  ห้องเกียรติยศ  อาคารเรียนหลังใหม่โรงเรียนวัดปทุมวนาราม  ในพระราชูปถัมภ์เพื่อเฉลิมพระเกียรติเนื่องในโอกาสมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 80 พรรษา 5 ธันวาคม พ.ศ. 2550

18  มิถุนายน พ.ศ. 2550                                         

       สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินทรงเปิดอาคารเรียนใหม่และทอดพระเนตรนิทรรศการ ผลงานนักเรียนเวลา 18.00 น. – 24.00 น.

      ปีการศึกษา 2551 กรุงเทพมหานครดำเนินการออกแบบก่อสร้างอาคารประกอบ 3 ชั้น 1 หลังเพื่อเชื่อมกับอาคารประกอบ 3 ชั้น และอาคารเรียน 7 ชั้น บนที่ของทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ด้านทิศตะวันออกเป็นอาคารเพื่อใช้ในการเรียนการสอนด้านอาชีพตามแนวพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี

       โรงเรียนที่มีประวัติความเป็นมาที่ยาวนานตั้งแต่ปีพ.ศ. ๒๔๗๖ - จนถึงปัจจุบันเป็นโรงเรียนที่เคยอยู่ในบริเวณวัดปทุมวนารามและปัจจุบันเป็นโรงเรียนที่ตั้งอยู่บนพื้นที่ซึ่งในอดีตเป็นสถานที่สำคัญทางประวัติศาสตร์ คือบนพื้นที่บางส่วนของพระราชวังปทุมวันและพื้นที่บางส่วนของวังเพชรบูรณ์